حمایت از کسب و کارها در دوره کرونا – بدون شک در دوره کرونا بسیاری از صاحبان مشاغل، دوران سختی را آغاز کردند. دوره ای که در آن برخی از این مشاغل همچنان با تعطیلی واحد صنفی خود مواجه اند. برخی دیگر نیز به تناوب فعالیت می کنند و زیان بسیار زیادی بر آنان وارد شده است.
گزارش حمایتی کمیسیون اصل 44 و مرکز پژوهش های مجلس
در خصوص حمایت از کسب و کارها در دوره کرونا اخیراً گزارشی از سوی کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی و نظارت بر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی منتشر گردیده است. این گزارش با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با موضوع “ارزیابی اثرات شیوع ویروس کرونا بر بخش‌های مختلف، تجربه کشورهای منتخب، سیاست‌های پیشنهادی” تهیه شده است. در گزارش موصوف پیش بینی شده تا انتهای سال 99 حدود 6 میلیون نفر از شاغلین فعلی، متأثر از شیوع ویروس شغل خود را از دست خواهند داد.
بنابراین حجم بسیار زیادی از جمعیت شاغل تحت فشارهای زیاد ناشی از تبعات بیماری کرونا قرار دارند. سیاست های حمایتی دولت نیز بگونه ای نیست که بتواند همه مشاغل و یا جمعیت بیکار فاقد هر گونه بیمه را پوشش دهد. لذا در حال حاضر بخشی از افراد جامعه از کمترین حمایت مالی دولت برخوردارند.
بخشنامه های دولتی در حمایت از کسب و کارها
بانک مرکزی و سازمان های امور مالیاتی و بیمه تامین اجتماعی هر یک کوشیده اند با صدور بخشنامه های متعدد تا حدودی از فشار مالی بر صاحبان مشاغل و کسب و کارها کم کنند. اما کاهش شدید درآمدهای دولت، امکان حمایت های جدی تر را از این دستگاهها سلب نموده است. نتیجه چنین اقدامی پنهان کاری های مالیاتی و یا فعالیت های پنهان و زیرزمینی شدن برخی فعالیت ها است. این امر در درازمدت می تواند سیستم اقتصادی کشور را فلج کند. ضمن اینکه ابزارهای نظارتی نیز توان کنترل این فعالیت ها را نخواهند داشت.
میزان حمایت از کسب و کارها کافی نیستند
در گزارش کمیسیون حمایت از تولید ملی گفته شده که بسیاری از مشاغل از دست رفته در اثر شیوع کرونا (مشاغل غیررسمی و کارکنان مستقل)، دارای بیمه نیستند. لذا امکان تخفیف در حق بیمه کارفرما وجود نداشته تا سبب نجات آنها شود. بنابراین تسهیلات و کمک‌های مالی دولت نیز شامل حالشان نشده است.
لذا می توان گفت که برنامه کمک ۵ هزار میلیارد تومانی به صندوق بیمه بیکاری از محل صندوق توسعه ملی نمی تواند باعث بهبود وضعیت تعداد زیادی از مشاغل شود. همچنین بر اساس قانون بیمه بیکاری، صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه‌شدگان اختیاری نیز قادر به استفاده از برنامه حمایتی فوق نیستند.
کاهش درآمدهای مالیاتی دولت
در مورد مالیات، در گزارش مورد نظر آمده است: به تبع شیوع بیماری، وضعیت مالیات‌ستانی و درآمدهای مالیاتی دستخوش تغییرات ناخواسته شده است. که مهمترین آنها، کاهش درآمدهای مالیاتی به‌دلیل کاهش توأمان عرضه و تقاضا در اقتصاد است.
این موضوع برای کشور ما که با کسری بودجه مواجه است جدی‌تر است. همچنین شیوع ویروس کرونا به‌دلیل اختلالی که در محیط کسب‌وکار و فعالیت‌های تولیدی ایجاد می‌کند، مؤدیان را در انجام وظایف مالیاتی با سختی مواجه می کند. زیرا آنان می دانند بسیاری از حمایت ها مشمول کارشان نمی شود. یا اگر شده به میزانی نبوده که بتواند اندکی از رونق ادوار گذشته را برایشان بدنبال داشته باشد.
کوچک شدن 11 درصدی اقتصاد در یک سال گذشته می تواند دلیلی بر این مدعا باشد.
محدودیت های حمایت از کسب و کارها بدلیل کاهش درآمدهای مالیاتی
نکته مهم اینکه به دلیل کاهش درآمدهای مالیاتی و مساله کسری بودجه، تسهیل در حوزه مالیات نباید به‌صورت معافیت، تخفیف یا اعتبارات مالیاتی باشد. بلکه باید امهال و تمدید زمان‌های مقرر وظایف مالیاتی در دستور کار قرار گیرد. نکته دیگر آنکه سیاست‌های دولت در حوزه مالیاتی، کوتاه‌مدت در نظر گرفته شده است.
به نظر می‌آید این تسهیلات باید در بازه بلندتری به مؤدیان اعطا شود. همچنین با توجه به ادامه این بحران، باید برای رویه‌های اجرایی و پرداخت مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و حقیقی علی‌الخصوص مالیات بر درآمد مشاغل، تمهیداتی در نظر گرفته شود.
حمایت از کسب و کارها در حوزه مالیاتی و لیست مشاغل تحت پوشش
- مراکز فرهنگی ، هنری و رسانه ای غیر دیجیتال، موزه ها، سینماها و تئاترها
- مراکز تفریحی، باغ وحش ها و شهربازی ها
- مراکز ورزشی، باشگاهها و مرکز ورزشی آبی و استخرها
- مراکز آموزشی ، آموزشگاهها و مهد کودک ها(به غیر از مدارس، دانشگاهها و موسسات آموزش عالی)
- مراکز مربوط به گردشگری شامل هتل ها ، هتل آپارتمان ها، مجتمع های جهانگردی و گردشگری، مهمانپذیرها، مهمانسراها، مسافرخانه ها، مراکز بوم گردی، مراکز اقامتی، پذیرایی، خدمات بین راهی، زائرسراها، دفاتر خدمات مسافرتی، گردشگری، زیارتی و آژانس های مسافرتی
- شرکت های حمل و نقل مسافر برون شهری
- مراکز پذیرائی، تالارهای پذیرایی، رستوران ها، چایخانه ها، قهوه خاته ها، مراکز تهیه و طبخ غذا
- قنادی، شیرینی پزی، آب میوه و بستنی فروشی
- آرایشگاههای مردانه، آرایشگاههای زنانه و سالن های زیبایی
- مراکز فروش انواع پوشاک، کیف ، کفش، خرازی، خیاطی، مراکز فروش کادویی، لوازم آرایشی، و بهداشتی، اسباب بازی، لوازم التحریر، مراکز توزیع صنایع دستی، مراکز فروش فرش و موکت، لوازم خانگی، پارچه، پرده، مبلمان، و تزئینات داخلی ساختمان، آتلیه و عکاسی
- مراکز عرضه گل و گیاهان زینتی و ماهیان زینتی
- نمایشگاههای تجاری اعم از عمومی، تخصصی و بین المللی
حمایت های مقطعی
در بخشنامه اخیر بانک مرکزی تصریح شده است نباید به اقساط پرداخت نشده آذر ماه 99 تسهیلات اعطایی به کسب و کارها، وجه التزام تاخیر تادیه دین تعلق گیرد. این بخشنامه نیز حاکی از مقطعی بودن حمایت ها و ناچیز بودن آن در قیاس با مشکلات کسب و کارها است.
حمایت ها کافی نیستند
در گزارش مجلس شورای اسلامی نیز بر این امر تاکید شده که حمایت های دولتی مقطعی و با نگرش های کوتاه مدت صورت گرفته است. و با این پیش بینی انجام پذیرفته که دوره شدید بیماری کووید 19 حداکثر تا زمستان به طول خواهد انجامید. لذا تا پایان سال محدودیت ها کاهش خواهد یافت. البته دولت و دستگاههای مربوطه خود نیز می دانند که این حمایت ها کافی نیست. اما توان انجام حمایت های بیشتر از این را نیز ندارند . زیرا منابع درآمدی دولت زیر سایه تحریم های اقتصادی چنان عرصه را تنگ نموده که قادر به ایفای نقش های حمایتی بیش از این نیستند.
مشکلات حقوقی و مالیاتی و بانکی خود را با ما در میان بگذارید
برای مطالعه مقالات بیشتر، از صفجه اول سایت ما و بخش مقالات بازدید نمایید. برای انجام مشاوره های حقوقی در حوزه های مالیاتی ، بانکی و بیمه با ما تماس بگیرید. وکیل کسب و کار در خدمت شما خواهد بود.