عیدی ، عائله مندی و حق مسکن کارگر – برابر قانون کار ، کارگر در هر محلی که مشغول کار باشد از یک حداقل حقوق قانونی برخوردار است. این موضوعی است که تکلیف کارفرما برای دستمزد کارگر را بر مبنای قانون روشن ساخته است. در این ارتباط کارفرما لازم است در مورد حق بیمه کارگری و یا حقوق کارگر در مرخصی و تعطیلات آگاهی لازم را داشته باشد. وی ضروری است بداند در بروز اختلاف باید رسیدگی به اختلافات کارگری را در کجا طرح نماید.
در اینجا قصد داریم به صورت خلاصه مطالبی را در مورد برخی از حقوق قانونی که شامل عیدی ، عائله مندی و حق مسکن کارگر است را بیان نماییم. در صورتی که تمایل داشتید از میزان حقوق و مزایای سال 1400 مطلع شوید، حتماً مقاله حقوق و مزایای کارگران 1400 را مطالعه نمایید.
میزان پرداخت عیدی کارگر
با مراجعه به قانون کار و قانون مربوط به تعیین عیدی کارگر(مصوب ششم اسفند 1370) مجلس شورای اسلامی ، پرداخت عیدی به کارگر مشمول قانون کار به ترتیب زیر خواهد بود:
- هر کارگر باید به نسبت یک سال کار ، معادل شصت روز آخرین مزد خود را به عنوان عیدی و پاداش سالانه دریافت نماید.
- مبلغ دریافتی نباید کمتر از نود روز حداقل مزد روزانه قانونی باشد.
- کارگرانی که سابقه کار کمتر از یکسال دارند باید متناسب با ایام کارکرد خود عیدی دریافت نمایند.
- میزان عیدی کارگر در هر کارگاه می تواند بیشتر از مبلغ مورد نظر باشد اما کمتر از آن مجاز نیست.
- برای پرداخت عیدی کارگر ، هر آنچه که مشمول مزد می شود از جمله فوق العاده شغل و فوق العاده سختی کار باید مبنای محاسبه قرار گیرد.
عیدی کارگر ساعتی
کارگری که به صورت نیمه وقت به کار اشتقال دارد به نسبت ساعات کار انجام شده ، عیدی و پاداش را دریافت خواهد نمود. در این رابطه کارفرما موظف است مبنای محاسبه عیدی را میانگین حقوق سه ماه آخر خدمت کارگر قرار دهد.
عیدی و پاداش کارگر زن باردار و افراد در مرخصی استعلاجی
ایام مرخصی استعلاجی و مرخصی زایمان جزء سوابق کار محسوب می شود. از این رو کارگری که در مرخصی استعلاجی به سر می برد و یا زنانی که به دلیل بارداری در مرخصی به سر می برند، استحقاق دریافت عیدی و پاداش را دارند.
عیدی و پاداش کارگر اخراجی، بازنشسته و مستعفی
کارگری که به هر علت اخراج می شود و یا استعفا داده و یا در موعد مقرر بازنشسته می شود، به نسبت مدت ایام کارکرد در همان سال مستحق دریافت عیدی و پاداش خواهد بود.
زمان پرداخت عیدی و پاداش
پرداخت عیدی و پاداش کارگر منحصراً در پایان سال انجام می پذیرد. اگر پرداخت در میانه سال انجام گیرد تحت عنوان علی الحساب عیدی و پاداش منظور خواهد شد.
کمک عائله مندی یا حق اولاد
بیمه شدگان کارگر که حداقل سابقه 720 روز حق بیمه دارند استحقاق دریافت حق عائله مندی یا حق اولاد را خواهند داشت. میزان کمک عائله مندی معادل سه برابر روزانه کارگر ساده برای هر فرزند در هر ماه می باشد. کمک عائله مندی باید در هر ماه پرداخت شود. با توجه به قانون حمایت خانواده ، تعداد فرزندانی که مشمول پرداخت عائله مندی می شوند، محدود به دو نفری که در قانون کار قید شده نخواهد بود. و محدودیتی از نظر تعداد فرزند مشمول کمک عائله مندی وجود ندارد.
سایر مقررات و نکات مربوط به پرداخت عائله مندی
- سن فرزندان کارگر برای دریافت کمک عائله مندی، در مورد فرزند پسر تا پایان نوزده سالگی و برای فرزند دختر مادام که ازدواج نکرده ، خواهد بود.
- در صورتی که کارگر، دارای فرزند دانشجو باشد تا زمان اتمام تحصیلات فرزند، مشمول دریافت کمک عائله مندی خواهد بود.
- در صورتی که کارگر، دارای فرزند معلول و از کار افتاده باشد، محدودیت سنی فرزندان برای برخورداری کارگر از کمک عائله مندی منتفی خواهد بود.
- مقررات فوق مستند به بند 3 ماده 48 قانون حمایت خانواده مصوب سال 91 می باشد.
- اگر زن و شوهری هر کدام سابقه پرداخت بیمه در محیط کار خود را داشته باشند، هر دو استحقاق دریافت کمک عائله مندی را خواهند داشت.
- دریافت کمک عائله مندی منوط به ازدواج دائم و موقت نیست. این موضوع تاثیری در دریافت حق مذکور ندارد.
- ممکن است کارگر در چند مرکز کار کند. در هر مرکز نیز حق بیمه پرداخت نماید. در این صورت وی مشمول دریافت کمک عائله مندی به تناسب ساعت کار در هر مرکز خواهد بود.
- ممکن است کارگری فرزند بیمه شده داشته باشد. اما فرزند به سربازی رفته و حق بیمه وی قطع شده باشد. اما همین فرزند بعد از خدمت سربازی به تحصیلات دانشگاهی ادامه دهد. در این صورت کارگر یا پدر فرزند دانشجو، مجدداً مشمول دریافت حق عائله مندی خواهد بود.
کمک هزینه مسکن
میزان کمک هزینه مسکن به عنوان یکی از مزایای رفاهی و انگیزشی برای کارگران مشمول قانون کار ، همه ساله تعیین می گردد. رقم این کمک هزینه توسط شورای عالی کار تعیین میشود. البنه اجرای آن منوط به تصویب از سوی هیئت وزیران خواهد بود.
بن کارگری
یکی دیگر از مزایای کارگری، بن یا همان کمک هزینه اقلام مصرفی یا بن خواروبار می باشد. مبلغ این بن همه ساله توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام می گردد. این مبلغ مشمول کسر حق بیمه خواهد بود.
کارگری که از خانه سازمانی استفاده می نماید، استحقاق دریافت حق مسکن را نیز دارد. کارفرما مکلف است به این قبیل کارگران نیز کمک هزینه مسکن را پرداخت نماید.
نکته قانونی
مستند به ماده 443 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی، ایام ماه 30 روزه می باشد. لذا کارفرمایان محترم می توانند مزایای قانونی کارگران در کلیه ایام سال را بر مبنای 30 روز محاسبه و پرداخت نمایند.