شرایط استعفا در شرکت خصوصی ، قوانین استعفا و ترک کار ، شرایط استعفا در قانون کار ، استعفا در قرارداد موقت و معین
شرایط استعفا در شرکتهای خصوصی
شرایط استعفا در شرکت خصوصی – هر نوع کاری که مشمول قوانین استخدام رسمی کارکنان دولت و نیروهای مسلح و برخی دستگاههای مشمول قوانین خاص استخدامی مانند قضات و هیئت های علمی دانشگاهها نباشد اعم از آنکه کارگر در محل دولتی مشغول به کار است یا در شرکت های خصوصی، مشمول قانون کار می شود. استعفای فرد شاغل که در قانون کار کارگر نامیده می شود تابع شرایط خاص است. بنابراین شرایط استعفا در شرکت خصوصی با شرایط استعفا در مراکز کارگری و کارخانجات اعم از دولتی و خصوصی تفاوتی با یکدیگر ندارد. در ادامه این مقاله توضیحاتی در این مورد ارائه خواهد شد. همچنین در باره ترک کار نیز نکاتی مورد توجه قرار خواهد گرفت.
قوانین استعفا و ترک کار
قرارداد کار یکی از موضوعات مهم در قانون کار است. استعفا و ترک کار نیز دو مقوله جدا از یکدیگر و از موضوعات مورد اختلاف در مراکر کارگری است. و هر کدام آثار حقوقی جداگانه دارند. ماده 21 قانون کار یکی از شرایط خاتمه کار را استعفای کارگر عنوان نموده است. که در ادامه آن را بیشتر توضیح خواهیم داد. باز هم تاکید می شود در مورد شرایط استعفا در شرکت خصوصی ، مقررات جداگانه ای وجود ندارد. هرچه هست مربوط به قانون کار می شود.
در ماده 25 قانون کار اشاره شده که در قراردادهای موقت و معین هیچیک از طرفین حق فسخ قرارداد را ندارند. مفاد این ماده ناظر بر این است که کارگر نمی تواند بدون موافقت کارفرما محل کار را ترک کند. یا در حقیقت قرارداد کار را فسخ و زیر پا گذارد.
قوانین و شرایط استعفا در قانون کار
برابر ماده 21 قانون کار ، قرارداد کار به یکی از طرق زیر خاتمه می یابد :
الف– فوت کارگر .
ب– بازنشستگی کارگر .
ج– از کارافتادگی کلی کارگر .
د– انقضای مدت در قراردادهای کار با مدت موقت و عدم تجدید صریح یا ضمنی آن .
هـ– پایان کار در قراردادهایی که مربوط به کار معین است .
و– استعفای کارگر .
در تبصره همین ماده تاکید شده است کارگری که استعفا می کند موظف است یک ماه به کار خود ادامه دهد. اما وی باید در ابتدای همان ماه استعفای خود را کتباً به کارفرما اطلاع دهد. با این وجود چنانچه حداکثر ظرف مدت 15 روز از خاتمه کار و استعفا منصرف شود، باید دوباره به صورت کتبی مراتب را به کارفرما اعلام نماید تا استعفای وی منتفی تلقی شود.
در مراکز کارگری که شورای اسلامی کار و یا انجمن صنفی و یا نمایندگی کارگری وجود دارد کارگر باید یک نسخه از استعفای خود را به آنها تسلیم دارد.
نحوه و شرایط استعفا در شرکت خصوصی
شرایط استعفا در شرکت خصوصی و بطور کلی استعفای کارگر بدین صورت است که وی خواهان فسخ قرارداد کار از طرف کارفرما بوده و می خواهد از ادامه کار انصراف دهد. با توجه به اینکه هیچکس نمی تواند با اجبار و اکراه در محلی مشغول کار شود لذا برابر قانون کار ، کارگر از حق استعفا برخوردار است. اما به منظور استفاده از این حق باید مراحل قانونی و شرایط استعفا را رعایت نماید. زیرا قانونگذار با ایراد خسارت و ضرر و زیان به کارفرما نیز مخالف است. و نباید از این رهگذر به کارفرما آسیب وارد شود. بنابراین کارگر موظف است شرایطی که به آن اشاره کردیم را رعایت نماید.
استعفا در قرارداد کار موقت و معین
در قراردادهای کار معین و یا کار موقت، کارگر متعهد و ملزم به انجام کار مقرر در مدت معین شده است. لذا حق فسخ قرارداد را ندارد. خاتمه قرارداد کار موقت و معین تابع شرایط خاص است. استعفا در این نوع قراردادها خلاف مقررات است. و چنین استعفایی برابر قانون قابل قبول نیست. بدیهی است در کار موقت و معین اگر کارگر محل کار را ترک کند به امید اینکه استعفا داده این موضوع از وی پذیرفتنی نخواهد بود. در صورت ترک کار، چنانچه به کارفرما خسارتی وارد شود، بعد از رسیدگی و احراز خسارت در مراجع حل اختلاف، کارگر ملزم به جبران خسارت خواهد بود.
ترک کار از سوی کارگر
در صورتی که کارگر بدون رعایت شرایط استعفا که به آن اشاره شد محل کار خود را رها کند در قانون به این عمل وی ، ترک کار گفته می شود. چنین کارگری مستحق دریافت حق سنوات نخواهد بود. حتی در موارد خاصی ملزم به پرداخت خسارت به کارفرما نیز خواهد شد.
شکایت کارفرما بدلیل ترک کار از سوی کارگر
چنانچه کارگر بدون رعایت مقررات قانون کار ، قرارداد کار خود را که هنوز موعد آن منقضی نشده است به طور یک جانبه و بدون توجیه قانونی فسخ نماید، عملاً اقدام به ترک کار کرده است. در این رابطه کارفرما حق دارد علیه چنین کارگری در مراجع حل اختلاف طرح دعوی نماید.
بنابراین ترک کار عبارت است از فسخ یک جانبه قرارداد کار از طرف کارگر بدون مجوز قانونی.
برای محقق شدن ترک کار، کارگر می‌بایست قصد و نیت انجام چنین عمل حقوقی را داشته باشد. بنابراین در صورتی که قصد و نیت فسخ قرارداد وجود نداشته باشد عمل انجام شده (عدم حضور در کارگاه) ترک کار محسوب نمی‌شود..
تفاوت غیبت با ترک کار
ممکن است گارگر در محل کار خود حاضر نشود. اما علت آن قصد و نیت فسخ قرارداد نباشد. این عمل، غیبت محسوب می شود. در غیر این صورت یعنی اگر کارگر قصد و نیت فسخ قرارداد را داشته باشد ، وی مرتکب ترک کار شده است. البته تشخیص این امر بر عهده مراجع حل اختلاف کارگری خواهد بود.
حقوق و مزایای کارگر در ترک محل کار
در قانون کار و در مواد 11 و 20 و تبصره های آن به مزایای پایان کار کارگر و خاتمه قرارداد او اشاره شده است. خوشبختانه با ابلاغ دستورالعمل شماره ۱۷ وزارت کار و در بندهای ۴ و ۵ آن مقرر شده است:
بند ۴- با توجه به اینکه قانونگذار برای ترک کار مزایای پایان کار در نظر نگرفته است، چنانچه کارگر دارای قرارداد دائم باشد و مبادرت به ترک کار نماید، مزایای پایان کار(حق سنوات) به وی تعلق نخواهد گرفت.
بند ۵ – چنانچه کارگر دارای قرارداد کار موقت باشد و مبادرت به ترک کار نماید. در صورتی که مزایای پایان کار قراردادهای سابق را در هنگام اتمام هر قرارداد دریافت نموده باشد. یا آن مزایا به حساب او منظور شده باشد. صرفاًّ مزایای پایان کار آخرین قرارداد به وی تعلق نمی‌گیرد. لیکن چنانچه قراردادهای قبلی با کارگر تسویه حساب نشده باشد، مستحق مزایای پایان کار کل مدت کارکرد خود نخواهد بود.