تکلیف کارفرما برای دستمزد کارگر – مزد عبارتست از آنچه در ازای انجام کار به کارگر پرداخت می شود. پرداخت مزد به ازای انجام کار امری مسلم و بدیهی است. لکن میزان و چگونگی آن معمولاً باعث اختلاف بین کارگر و کارفرماست.
اگرچه مزد از دیدگاه کارفرما یک هزینه است، ولی مزد منبع درامد کارگر است. که نه تنها برای او از نظر فردی و ایجاد انگیزش به کار موثر است بلکه معیشت خانواده او یا به عبارتی چگونگی سطح زندگی و کمیت و کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از مهم ترین وظایف کارفرما پرداخت دستمزد کارگر یا همان حق السعی طبق ماده 34 قانون کار می باشد.
حداقل مزد کارگر و تکلیف کارفرما در مورد آن
در خصوص دستمزد کارگر، “حداقل مزد” از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا هدف از تعیین حداقل مزد، تضمین حداقل درامد برای کارگران و همچنین جلوگیری از اجحاف در مورد دستمزد کارگر می باشد. بر اساس ماده 41 قانون کار، شورای عالی کار همه ساله موظف است میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف با توجه به معیارهای ذیل تعیین نماید:
- حداقل مزد کارگران با توجه به درصد تورمی که از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می شود.
- حداقل مزد بدون آنکه مشخصات جسمی و روحی کارگران و ویژگی های کار محول شده را مورد توجه قرار دهد. این حداقل مزد باید به اندازه ای باشد تا زندگی یک خانواده که تعداد متوسط آن به وسیله مراجع رسمی اعلام می شود را تامین نماید.
تکلیف کارفرما برای پرداخت دستمزد کارگر
1-کارفرمایان نمی توانند در ازای انجام کار در ساعات تعیین شده قانونی به هیچ کارگری کمتر از حداقل مزد تعیین شده پرداخت نمایند. در صورت تخلف ، ضامن تأدیه مابه التفاوت مزد پرداخت شده و حداقل مزد تعیین شده می باشند.
2-کارفرمایان باید حداقل مزد تعیین شده را به صورت نقدی پرداخت نمایند. پرداخت های غیر نقدی به هر صورت که در قراردادها پیش بینی می شود به عنوان اضافه بر حداقل مزد است.
قانون کار و حمایت از مزد
مزد اغلب تنها منبع درامد کارگر برای اداره زندگی و تامین معاش او و خانواده اش می باشد. در قانون کار جمهوری اسلامی ایران مقرراتی در جهت حمایت از مزد کارگر وجود دارد که بایستی مورد توجه کارفرما قرار بگیرد. در قانون کار ، مزد کارگر مورد اشاره قرار گرفته است. کارفرمایان بایستی آن را مورد توجه قرار دهند. در قانون کار ، مزد پردااختی به کارگر از جانب کارفرما ، اشخاص ثالث و خود کارگر مورد حمایت قرار گرفته است.
حمایت از مزد کارگر در مقابل کارفرما
برابر ماده 44 قانون کار چنانچه کارگر به کارفرمای خود مدیون باشد در قبال بدهی وی ، تنها می تواند مازاد بر حداقل مزد را به موجب حکم دادگاه برداشت نماید. در هر حال این مبلغ نباید از یک چهارم کل مزد کارگر بیشتر باشد.
همچنین طبق ماده 45 قانون کار ، کارفرما فقط در موارد زیر می تواند از مزد کارگر برداشت نماید:
الف- موردی که قانون صراحتاً اجازه داده باشد
برابر قوانین مالیاتی و مقررات تامین اجتماعی ، کارفرما مکلف است نسبت به کسر مالیات و حق بیمه سهم کارگر از حق السعی پرداختی به کارگر طبق ضوابط مربوط اقدام نماید. ضمناً کارفرما مکلف است رای مراجع قانونی و قضایی را در خصوص کسر از حقوق کارگر اجرا نماید.
در واحدهایی که دارای آیین نامه انضباطی مورد تایید اداره کل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی استان می باشند به تخلفات انضباطی کارگران از جمله غیبت یا تاخیر در ورود و تعجیل در خروج برابر مقررات آیین نامه عمل خواهد شد . در عین حال اعم از اینکه کارگاه دارای آیین نامه انضباط کار مصوب باشد یا نباشد کارفرما فقط می تواند به نسبت کسر ساعات کار از حقوق و مزایای کارگران کم نماید و کسر بیش از آن فاقد وجاهت قانونی خواهد بود.
ب- هنگامی که کارفرما به عنوان مساعده وجهی به کارگر داده باشد
ج- اقساط وام هایی که کارفرما به کارگر داده است
طبق ضوابط مربوط هنگام دریافت وام مذکور با توافق طرفین باید میزان اقساط پرداختی تعیین گردد.
د- چنانچه در اثر اشتباه محاسباتی، مبلغی اضافه پرداخت شده باشد
چنانچه اختلافی در خصوص احراز حدوث اشتباه در محاسبه مبلغ اضافه پرداخت وجود داشته باشد و آن اشتباه مرتفع نشود، اختلاف باید با طرح شکایت از سوی شاکی در مراجع حل اختلاف مورد رسیدگی قرار گیرد. چنانچه احراز گردد که فی الواقع پرداخت وجه مابه التفاوت اشتباهاً صورت گرفته است، رای لازم صادر می شود.
بدیهی است چنانچه نظر مرجع رسیدگی کننده این باشد که اشتباهی در بین نبوده و وجه مورد نظر با علم و اطلاع کارفرما جهت ترمیم مزد به کارگر پرداخت شده است حکم به پرداخت وجه به منزله شرایط کار کارگر صادر و قطع یک جانبه آن از سوی کارفرما مجاز نخواهد بود. ضمنا در صورت تایید اینکه به صورت اشتباه محاسبه و به کارگر پرداخت شده باشد کارفرما مکلف است مفاد ماده 44 قانون کار را در خصوص کسر از حقوق کارگر رعایت کند.
ه – مال الاجاره خانه سازمانی
که میزان آن با توافق طرفین تعیین گردیده است. در صورتی که اجاره ای باشد با توافق طرفین تعیین می گردد.
و – وجوه تعهد شده
که پرداخت آن از طرف کارگر برای خرید اجناس ضروری از شرکت تعاونی مصرف همان کارگاه تعهد شده است.
2- حمایت از مزد کارگر در مقابل اشخاص ثالث
به موجب تبصره یک ماده 13 قانون کار، مطالبات کارگر جز دیون ممتاز است. کارفرمایان موظف می باشند بدهی پیمانکاران به کارگران را برابر رای مراجع قانونی از محل مطالبات ، من جمله ضمانت حسن انجام کار پرداخت نمایند.
3- حمایت از مزد کارگر در مقابل خود کارگر
قانونگذار مزد کارگر را متعلق به خانواده وی می داند. لذا در ماده 44 قانون کار حکم نموده است که در هیچ موردی نباید بیش از یک چهارم حقوق کارگر بابت بدهی او کسر شود. مگر در مورد دعوای نفقه که از این قاعده مستثنی است.
زمان و مکان پرداخت مزد
برابر ماده 37 قانون کار ،کارگر باید از میزان مزد خود مطلع باشد. پرداخت دستمزد یا به صورت هفتگی یا پانزده روزه و یا ماهانه است. در هر صورت باید نقدی پرداخت و به حساب او واریز شود. در ماههای سی روزه و سی و یک روزه پرداختی ها باید متنایب با ایام کارکرد باشد.
حق ماموریت کارگر
اگر کارگر از طرف کارفرما به ماموریت برود، باید حق ماموریت دریافت نماید. نکاتی که باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد به شرح زیر می باشد:
- ممکن است در قرارداد کار به موضوع ماموریت اشاره شده و یا نشده باشد. در هر صورت حق ماموریت باید پرداخت شود.
- حق ماموریت نباید از دستمزد روزانه کارگر کمتر باشد.
- کارفرما موظف است وسیله ایاب و ذهاب کارگر را فراهم کند. یا اینکه هزینه آن را جداگانه بپردازد.
- حق ماموریت زمانی قابل محاسبه است که محل ماموریت حداقل 50 کیلومتر از محل اصلی دور باشد.
- کارگر مجبور باشد حداقل یک شب را در محل بماند.
- اگر محل ماموریت کمتر از 50 کیلومتر باشد ولی کارگر مجبور به اقامت در محل شود حق ماموریت شامل وی خواهد شد.
- حوادثی که در محل ماموریت اتفاق می افتد مشمول حوادث ناشی از کار خواهد بود.
- کارفرما در موارد ماموریت، تکلیف دیگری برای پرداخت به جز حق ماموریت ندارد.
- در مورد پرداخت حق ماموریت، تفاوتی بین کارکر دائمی و موقت یا ساعتی وجود ندارد.
- حق ماموریت به افرادی که شغلشان رانندگی و یا مامور خرید و نطایر آن است تعلق نمی گیرد.
- حق ماموریت در روزهای تعطیل کارگر ، مشمول دریافت اضافه یا فوق العاده نیز می باشد.
- حق ماموریت مشمول کسر بیمه نمی باشد.
وکیل دعاوی کارفرمایی و تکلیف کارفرما برای دستمزد کارگر
میان کارفرما و کارگر اختلافات زیادی ممکن است ایجاد شود. این اختلافات ممکن است در مورد دستمزد و یا نپرداختن حق بیمه کارگر و یا حق بیمه کارگری …. باشد. در هر صورت صاحبان کار در مواردی نظیر: تکلیف کارفرما در مورد بیمه ، تکلیف کارفرما در مورد کارگران ساختمانی و ….. باید نکات حقوقی ناشی از رابطه کار را بدانند.
در این موارد در زمان بروز اختلاف، طرفین ممکن است به مراجع حل اختلاف مراجعه نمایند. گاهی آنان ترجیح می دهند مشکل را از طریق مراجعه به وکیل دعاوی کارگر و کارفرما حل نمایند. وکیل کسب و کار با در اختیار داشتن وکلای زبده در امور کار و بیمه و مالیات آماده همکاری حقوقی با اینگونه افراد است. در صورت تمایل با ما تماس بگیرید.