حق بیمه قرارداد – در بسیاری از قراردادها طرف اول یا کارفرما و یا بالعکس طرف مقابل قرارداد موظف به پرداخت حق بیمه خواهند بود. از آنجا که در قراردادهای مختلف این میزان از حق بیمه با یکدیگر متفاوت می باشند لذا در مقاله حاضر بطور مختصر در مورد برخی از این قراردادها توضیحات مختصری ارائه خواهد شد.
حق بیمه قرارداد پیمانکاری
برابر ماده 38 قانون تامین اجتماعی در صورتی که هر یک از سازمان های دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و نهادهای عمومی مانند شهرداری، قراردادی را با پیمانکاران منعقد نمایند، باید پیمانکار را موظف کنند کلیه کارکنان خود را نزد سازمان تامین اجتماعی بیمه نمایند. آنان موظف خواهند بود کل حق بیمه را برابر با ماده 28 قانون تامین اجتماعی بپردازند.
در این ارتباط، کارفرما در زمان انعقاد قرارداد، لازم است این موضوع را در قرارداد ذکر کند. پیمانکار نیز باید در زمان امضای قرارداد، از این موضوع کاملاً آگاه بوده و متعهد به اجرای آن گردد.
محاسبه حق بیمه قرارداد پیمانکاری
برای محاسبه حق بیمه پیمانکاری ، در هنگام انعقاد قرارداد ، کارفرما مبلغ 5 درصد از کل قرارداد را موکول به ارائه مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی خواهد نمود. بنابراین کارفرما نمی تواند با پیمانکار تسویه حساب نماید. مگر آنکه مفاصا حساب را دریافت نماید. در غیر این صورت، کارفرما باید خودش رأساً حق بیمه را پرداخت نماید.
مممکن است پیمانکار حق بیمه را پرداخت نکند. در این صورت کارفرما می تواند از محل حسن انجام کار که در قرارداد ذکر شده است مبلغ حق بیمه را پرداخت نماید. ماده 148 قانون تامین اجتماعی نیز پیمانکار را موظف نموده تا پرسنل شاغل خود را نزد سازمان تامین اجتماعی بیمه نماید.
شرح وظایف کارفرما در قبال حق بیمه
به صورت خیلی مختصر و خلاصه کارفرما باید در مورد حق بیمه به شرح زیر عمل نماید:
- یک نسخه از قرارداد پیمانکاری را بعد از امضاء و تبادل، به سازمان تامین اجتماعی محل اجرای پروژه ارسال نماید.
- پیمانکار را موظف نماید لیست و حق بیمه کارکنان شاغل خود را در اجرای پیمان در مهلت قانونی به سازمان تامین اجتماعی ارسال و پرداخت نماید.
- در قرارداد منعقده 5 درصد از هر صورت وضعیت یا صورتحساب پرداختی به پیمانکار را کسر و نزد خود به عنوان سپرده نگهداری نماید. پرداخت آخرین قسط پیمانکار و 5 درصد سپرده منوط به دریافت مفاصا حساب از تامین اجتماعی از سوی پیمانکار خواهد بود.
- در خاتمه کار، اطلاعات مورد نیاز شامل میزان کل ناخالص کارکرد، تاریخ شروع و خاتمه درصد مکانیکی و دستی و … را به سازمان اعلام نماید.
- در صورتی که پس از یک سال از خاتمه ، تعلیق یا فسخ قرارداد پیمانکاری، پیمانکار اقدام به ارائه مفاصا حساب ننماید واگذارنده کار باید حداکثر ظرف 25 روز از تاریخ ابلاغ بدهی از سوی سازمان، آخرین قسط و 5 درصد را تا میزان بدهی به حساب سازمان واریز نماید.
نحوه محاسبه حق بیمه قرارداد پیمانکاری
الف- حق بیمه قرارداد پیمانکاری در طرح های عمرانی
حق بیمه به میزان 6.6 درصد خواهد بود. از این مبلغ 1.6 درصد از صورت وضعیت پیمانکار و 5 درصد از محل اعتبار طرح کسر می گردد.
ب- حق بیمه قرارداد پیمانکاری در طرح های غیر عمرانی
-
محاسبه حق بیمه قرارداد پیمانکاری عمرانی حق بیمه قراردادهایی که در اجرای آنها تهیه مصالح مصرفی کلاً بر عهده پیمانکار و یا موضوع عملیات قرارداد کلاً به صورت مکانیکی انجام پذیرد به میزان 7 درصد ناخالص کل کارکرد بابت اصل حق بیمه و یک نهم از اصل بابت بیمه بیکاری می باشد.
- حق بیمه قراردادهای دستمزدی و غیر مکانیکی به میزان 15 درصد ناخالص کل کارکرد بابت اصل حق بیمه و یک نهم از اصل بابت بیمه بیکاری می باشد.
- در مواردی که نوع کار ایجاب می کند قسمتی از کار به صورت مکانیکی و قسمتی از کار به صورت دستی انجام گیرد، در این صورت حق بیمه تلفیقی از ضریب 7 درصد و یک نهم نسبت به کار مکانیکی و 15 درصد و یک نهم نسبت به کار دستی محاسبه می گردد.
- در مواردی که تهیه قسمتی از مصالح به عهده و هزینه پیمانکار و قسمتی به عهده و هزینه واگذارنده کار باشد، ارزش مصالح واگذاری به پیمانکار به ناخالص کل کارکرد افزوده شده و به ماخذ 7 درصد و یک نهم محاسبه می گردد.
- حق بیمه پیمانکاران و مهندسین مشاور طرف قرارداد با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی یک درصد کمتر از درصدهای قید شده در بند اول و دوم به ترتیب 6 درصد و یک نهم و 14 درصد و یک نهم خواهد بود.
- در کلیه مواردی که حق بیمه قراردادهای غیر عمرانی مستند به لیست های ارسالی پیمانکار، بیشتر از حق بیمه طبق ضریب باشد، مبنای احتساب حق بیمه، لیست های ارسالی پیمانکار به نرخ 30 درصد خواهد بود.
معافیت حق بیمه قرارداد پیمانکاران دارای کارگاه ثابت
مبنای مطالبه حق بیمه در مورد پیمان هایی که دارای کارگاههای صنعتی و خدماتی تولیدی یا فنی مهندسی ثابت می باشند. و موضوع اجرای پیمان توسط افراد شاغل در همان کارگاه انجام می شود. بر اساس فهرست ارسالی و بازرسی کارگاه است. و از اعمال ضریب حق بیمه جهت قرارداد پیمان معاف می باشند. سازمان تامین اجتماعی باید مفاصا حساب اینگونه قراردادهای پیمان را صادر کند.
نحوه محاسبه حق بیمه قرارداد پیمانکاری با اشخاص حقوقی
- در مورد اشخاص حقوقی که دارای دفاتر و اسناد قانونی مورد تایید سازمان تامین اجتماعی می باشند حق بیمه قراردادهای پیمانکاری آنان طبق لیست و بازرسی انجام شده از دفاتر قانونی وصول می شود. و مفاصاحساب قراردادها بدون اعمال ضریب با رعایت مفاده ماده 38 قانون تامین اجتماعی صادر می گردد.
- ممکن است پیمانکار طبق محتویات پرونده مطالباتی کارگاهی فاقد هرگونه بدهی قطعی باشد. در این صورت، صدور مفاصاحساب قرارداد بلامانع خواهد بود.
- ممکن است پیمانکاران حقیقی دارای کارگاه ثابت نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه کارکنان خود وفق مقررات اقدام کنند. در این صورت از محل کارگاه بازرسی به عمل آمده و طبق پرونده مطالباتی کارگاه فاقد هر گونه بدهی قطعی، صدور مفاصاحساب قرارداد بلامانع خواهد بود.
- ممکن است با توجه به موضوع و نحوه اجرای قرارداد، بخشی از عملات موضوع پیمان توسط پیمانکار حقیقی در خارج از کارگاه ثابت انجام گیرد. در این مورد لازمست پس از تفکیک کارکرد عملیات انجام شده در داخل و خارج از کارگاه ثابت توسط واگذارنده کار / حق بیمه متعلقه به عملیات اجرایی بخش خارج از کارگاه به ماخذ 7% یا 15% با توجه به شرایط و مندرجات قرارداد محاسبه می گردد.
حق بیمه قرارداد خرید و فروش
قراردادهای خرید و فروش اجناس، مواد و تجهیزاتی که نیاز به انجام کار اضافی نباشد و موضوع قرارداد نیز منحصرا خرید یا فروش باشد مشمول کسر حق بیمه نیست. صدور مفاصاحساب بدون وصول حق بیمه بلامانع خواهد بود. همچنین در مورد قراردادهای اجاره انواع ماشین آلات و اتومبیل در صورتی که بدون راننده باشد مطابق این بند عمل می شود.
در ممکن است پیمانکار اعم از شخصیت حقیقی یا حقوقی دارای کارگاه تولیدی / صنعتی و فنی باشد. و قرارداد ساخت در کارگاهش انجام شود. یا فروش همراه با محل و نصب را اجرا نماید. در این حالت، در خصوص فروش، حق بیمه ای تعلق نخواهد گرفت. در خصوص حمل و نصب نیز طبق شرایط قرارداد به ماخذ 7% یا 15 % محاسبه و عمل می شود.
حق بیمه قرارداد خدمات شهری و نگهداری فضای سبز
در این گونه قراردادها ممکن است از ماشین آلات استفاده گردد. تهیه آن نیز به عهده و هزینه پیمانکار باشد. در این صورت معادل 70% از ناخالص کارکرد به عنوان کارکرد مکانیکی محسوب می شود. و حق بیمه آن به ماخذ 7% و یک نهم معادل 30% از ناخالص کارکرد به عنوان کارکرد غیر مکانیکی و حق بیمه آن به ماخذ 15% و یک نهم محاسبه و وصول می گردد.
حق بیمه قراردادهای تحقیقاتی و پژوهشی
- ممکن است قرارداهای تحقیقاتی و پژوهشی با دانشگاه ها و مراکز علمی و یا موسسات وابسته به عنوان پیمانکار منعقد شود. در این صورت چنانچه دانشگاه یا مراکز مذکور وابسته به وزارت خانه ها باشد. و طبق پرونده مطالباتی که نزدیکی از شعب سازمان دارد بدهکار نباشد. و یا کارکنان آن مشمول قانون تامین اجتماعی نباشند(یعنی تحت پوشش صندوق حمایتی خاص باشد)، بدون محاسبه و مطالبه وجهی بابت حق بیمه قرارداد، مفاصاحساب قرارداد صادر می شود.
- قراردادهای تحقیقاتی و پژوهشی با موسسات وابسته به دانشگاه ها و سایر مراکز علمی دولتی دارای شخصیت حقوقی مستقل و همچنین موسسات پژوهشی و تحقیقاتی بخش خصوصی که دارای دفاتر قانونی می باشند و آن را جهت حسابرسی در اختیار سازمان قرار دهند دفاتر قانونی مبنای محاسبه و وصول حق بیمه قراردادهای منعقده می باشد. چنانچه طبق دفاتر قانونی فاقد بدهی باشند صدور مفاصاحساب قراردادهای آنها بلامانع خواهد بود.
- در مورد کلیه اشخاص حقوقی که فاقد دفاتر قانونی می باشند و از رایانه و نرم افزار برای موضوع قرارداد استفاده نموده باشند به طور کلی کار مکانیکی محسوب و حق بیمه آنها به ماخذ 7% و بک نهم محاسبه می شود
- در مواردی که قرارداد تحقیق و پژوهش با شخص حقیقی (یک یا چند نفر به صورت دسته جمعی ) منعقد شود چون شرایط مربوط به ماده 38 قانون تامین اجتماعی حاصل نمی گردد از شمول بیمه معاف می باشند و بدون دریافت حق بیمه مفاصاحساب صادر می گردد.
حق بیمه در قراردادهای حسابرسی
در مورد قراردادهای مؤسسات حسابرسی ، در صورتی که دارای شرایط زیر باشند حق بیمه محاسبه و پس از وصول ، مفاصا حساب صادر می گردد:
- انجام کار مربوط به قرارداد، توسط کارکنان آنها انجام پذیرد.
- مؤسسات مورد نظر لیست و حق بیمه کارکنان خود را در مهلت مقرر به بیمه ارسال کرده باشند.
- فاقد پرونده مطالباتی باشند.
- دفاتر قانونی داشته باشند.
قراردادهای امور خدماتی
چنانچه جهت اجرای عملیات از ماشین آلات استفاده شود و تهیه ماشین آلات بر عهده پیمانکار باشد 25 درصد از مبلغ ناخالص کارکرد با ضریب 7 درصد و یک نهم و 75 درصد از مبلغ ناخالص کارکرد با ضریب 15 درصد و یک نهم محاسبه می گردد.
قراردادهای نرم افزاری(طراحی و ساخت و خدمات رایانه ای)
- در صورتی که پیمانکار دارای دفاتر قانونی باشد و همه وظایف قانونی خود را در مورد بیمه انجام داده باشد مفاصا حساب صادر می گردد.
- در صورتی که پیمانکار فاقد دفاتر باشد حق بیمه به مأخذ 7 درصد و یک نهم محاسبه و وصول و مفاصا حساب صادر می گردد.
- در صورتی که پیمانکار به صورت فردی کار می کند مشمول ماده 38 قانون تامین اجتماعی نخواهد بود.
- در صورتی که شخص حقیقی از وجود نیروی انسانی استفاده نماید حق بیمه قرارداد به مأخذ 7 درصد و یک نهم ناخالص کارکرد محاسبه و وصول خواهد شد. و سپس مفاصا حساب صادر خواهد گردید.
قرارداد مشاوره مدیریت
در قرارداد مشاوره مدیریت اگر پیمانکار دارای ثبت قانونی و دفاتر باشد و حق بیمه را همواره می پردازد، حق بیمه قرارداد منتفی است. اما در غیر این صورت حق بیمه قرارداد به مأخذ 15 درصد و یک نهم محاسبه و وصول می گردد.
قرارداد مقاطعه کاری و حمل و نقل بار
- حق بیمه قرارداد حمل و نقل بار و کالای بین شهری به ماخذ 4 درصد ناخالص کارکرد به علاوه بیمه بیکاری معادل هفت سی و ششم حق بیمه محاسبه می گردد.
- حق بیمه قراردادهای جابجایی مسافر درون شهری و بین شهری به مأخذ 5 درصد ناخالص کارکرد به علاوه بیمه بیکاری معادل هفت چهل و پنجم حق بیمه محاسبه می گردد.
نپرداختن حق بیمه کارگر
همه کارفرمایان باید بدانند نپرداختن حق بیمه کارگر موجبات اخذ جرایم سنگین برای آنان را فراهم می آورد. در این مورد حتماً لازم است قوانین کار و بیمه تامین اجتماعی رعایت گردد. بنابراین حق بیمه کارگری را باید به موقع پرداخت و در این مورد اهمال پذیرفتنی نیست.
وکیل امور قرارداد
ممکن است شما در مورد قراردادهای خود نیازمند تنظیم و نگارش آن باشید. یا اینکه در همین زمینه دچار اختلافات اساسی با دیگران شده اید. در این صورت، وکیل تنظیم قرارداد آماده است تا مشاور و وکیل شما در امور قراردادها باشد. در مورد مشکلات بیمه ای شما وکیل دعاوی بیمه نیز آماده قبول وکالت تان در دعاوی مربوط به سازمان تامین اجتماعی خواهد بود. با ما تماس بگیرید.