وکیل تنظیم قرارداد

وکیل تنظیم قراداد و نقش آن در نگارش یک قرارداد

تنظیم قرارداد همواره نقطه آغازین همکاری و مشارکت در کارهایی است که حداقل دو طرف در آن نقش دارند. این سند پایه و اساس تعهدات میان طرفین قرارداد را شکل می دهد. قرارداد می تواند در صورت هر گونه بی توجهی در هنگام تنظیم آن، بعدها مشکلات بسیار جدی برای افراد ایجاد نماید. قراردادها انواع محتلف دارند و به منظور فعالیت های مختلف تنظیم می شوند. بنابراین باید دقت نمود هدف امضاء کنندگان قرارداد از ابتدا چیست و برای چه منظوری آن را تنظیم نموده اند .

نوشتن قرارداد خوب بخش اساسی کار وکیل تنظیم قرارداد است. وکیل امور قرارداد با این هدف فعالیت می کند که بخش اساسی مشکلات متقاضیان را از همان ابتدا حل نماید. بدین معنا که قبل از تهیه و تنظیم قرارداد، از اهداف طرفین قرارداد مطلع شود. سپس با همکاری آنان مبادرت به تنظیم قرارداد نماید. بگونه ای که حقوق طرفین در آن کاملا تأمین شود. به عبارتی امضاء کنندگان قرارداد، به روشنی با حقوق و تکالیف خود در قرارداد آشنا شده و بدانند در قبال یکدیگر چه وظایف و تعهداتی دارند.

بخش دیگر از وظایف وکیل تنظیم قرارداد، به مراحل بعد از انعقاد قرارداد برمی گردد. در این صورت اقدامات وکیل می توامد شامل موارد زیر باشد:

• داوری در قرارداد و اعلام نطر حقوقی در مورد آن
• اصلاح و تنظیم قراردادهای غیر حقوقی و نادرست
• بازنویسی یا نگارش جدید قراردادهای قدیمی
• قبول وکالت دعاوی مربوط به آثار حقوقی ناشی از قراردادها

تنظیم قرارداد بر اساس انتظارات قانونی و متعارف

قراردادها می توانند در مورد موضوعات مختلف نگاشته شوند. قالب کلی و برخی بندهای قرارداد از شکل نسبتاً یکپارچه ای برخوردارند. با این وجود، هر قرارداد می باید با توجه به نوع خواسته ها و انتظارات طرفین تنظیم شود. قانون نیز این اختیار را به طرفین قرارداد داده است که ضمن رعایت اصول و مقررات حاکم بر قراردادها، در نگارش قرارداد آزاد باشند. لذا آنان می توانند انتظارات خود را به صورت شفاف بیان نموده و آن را از طرف مقابل خود بخواهند.

با این وجود، در هر قرارداد باید قوانین و مقررات مربوط به حوزه مرتبط با قرارداد مورد توجه قرار گیرد. در صورت هر گونه اختلاف نظر میان طرفین،دادگاه علاوه بر قوانین مدنی، قانون خاص آن حوزه و نیز عرف و عادات و رویه های جاری را مورد توجه قرار خواهد داد.

انواع قراردادها

قراردادها می توانند در حوزه های مختلف تنظیم و انواع مختلفی را در بر گیرند. در اینجا به برخی از انواع قراردادها اشاره می نماییم.

• قراردادهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و اینترنت (راه اندازی اتوماسیون اداری، خرید تجهیزات، فروش نرم افزار، پشتیبانی شبکه، طراحی وب سایت، اجاره فضا و ثبت دامنه، خدمات دبیرخانه و…)
•  قراردادهای پیمانکاری(پروژه تحقیقاتی، طراحی و نقشه کشی، واگذاری خدمات عمومی، تعمیرات و نگهداری، خدمات ایمنی و آتش نشانی، احداث یا ساخت و اجرا ….)
• قراردادهای وکالت(اداری، صلح، خرید، طلاق ، جامع)
• قراردادهای استخدام(بازاریابی، کار، پاداش، موقت، مشاور…)
• قراردادهای اجاره(تجاری، مسکونی، وسیله نقلیه، پارکینگ و…)
• قراردادهای اعطای نمایندگی(تخلیه ، بارگیری، ترخیص، حمل و نقل)
• قراردادهای مالی(بیمه آتش سوزی، بیمه حوادث، فروش اقساطی، مضاربه، جعاله، رهن، اجاره به شرط تملیک …)
• قراردادهای خرید و فروش(بیع قطعی ملک، مبایعه نامه، خرید ملک و خودرو و…، فروش ملک و خودرو ….، انتقال و…)

تعریف قرارداد

بر اساس ماده 183 قانون مدنی، عقد یا قرارداد، عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد به امری نمایند و مورد قبول آن ها قرار گیرد. بنابراین در قرارداد، یکی از مبنایی ترین اصول آن است که توافق بر سر موضوعی خاص میان دو یا چند نفر صورت گرفته باشد. با وجود آنکه صرف توافق شفاهی طرفین و رضایت درونی برای اجرای توافق به عمل آمده یک شرط بنیادین برای جاری شدن قرارداد است. اما در حال حاضر رویه دادگاهها آن نیست که به قراردادهای شفاهی رسیدگی نمایند. بنابراین در هر کاری وجود قرارداد مکتوب امری ضروری است. علاوه بر این، هیچیک از مواد قرارداد نباید مغایر با قانون و مقررات باشد.

شروط صحت قرارداد

در هر قرارداد لازم است برای آنکه صحت آن احراز شود، چهار شرط مورد توجه قرار گیرد.این شروط عبارتند از:

• قصد طرفین و رضای آنان
• اهلیت طرفین
• موضوع معین یا مورد معامله
• مشروعیت معامله

بنابراین قراردادهای توأم با اجبار و اکراه و تهدید موجب بطلان معامله و قرارداد می شود.

طرفین قرارداد

وکیل تنظیم قرارداد اولین نکته ای را که در هنگام تنظیم قرارداد مد نظر قرار می دهد احراز هویت واقعی امضاء کنندگان قرارداد است. او اهلیت آنان را برای انعقاد قراردادمورد توجه قرار می دهد. برای این منظور ممکن است وکیل نیازمند استعلام از مراکز معتبر برای شناخت طرفین باشد. بویژه زمانی که امضاء کنندگان قرارداد، شخصیت حقوقی دارند. یعنی نمایندگان شرکت و مؤسسه هستند .

در این موارد، از یک طرف اصالت شرکت باید مد نظر قرار گیرد و از طرف دیگر، هویت واقعی و مسئولیت قانونی امضاء کنندگان در شزکت شناسایی شود. این موضوعی است که بسیاری از امضاء کنندگان قرارداد بر آن اشرافیتی ندارند. وکیل تنظیم قرارداد نکات لازم برای احراز هویت امضاء کنندگان قرارداد را می داند. از این رو می تواند راهنمای بسیار خوبی برای متقاضیان تنظیم قرارداد باشد.

موضوع و عنوان قرارداد

گاه طرفین یک قرارداد در مورد انجام کاری به توافق می رسند. اما در هنگام تنظیم قرارداد، عنوان آن را به اشتباه می نویسند. این موضوع در مورد قراردادهای کار گاهاً منشاء اختلاف و طرح دعوا شده و مشکلاتی را برای هر دو طرف ایجاد می کند. حتی ممکن است یکی از طرفین، حقوق اولیه خود را نیز از دست بدهد. بنابراین وکیل تنظیم قرارداد می تواند از همان ابتدا به تنظیم کنندگان قرارداد کمک نماید تا در دام و تله نیفتند و برای خود دردسر ایجاد نکنند. بهتر است متقاضیان از همان ابتدا از کارشناسان و نخبگان در این مورد سؤال کنند. وکیل تنظیم قرارداد در مورد موضوع و عنوان قرارداد حساسیت ویژه داشته و در هنگام تنظیم آن دقت نظر لازم را خواهد داشت.

شروط اساسی موضوع قرارداد عبارتند از:

• ارزش اقتصادی داشته باشد.
• مورد معامله در هنگام انعقاد قرارداد موجود ، معلوم و معین باشد.
• در صورت عدم وجود مورد معامله، کیفیت و کمیت آن معلوم باشد.

مدت قرارداد

 مدت و زمان در برخی قراردادها اساس و پایه قرارداد است. بگونه ای که اگر در قرارداد، مدت معلوم نباشد آن قرارداد از اساس و پایه باطل است. به عنوان مثال، در قرارداد اجاره اگر مدت اجاره معلوم نباشد آن قرارداد باطل است و قابل استناد نخواهد بود. یک نکته مهم  آن است که گاهی تاریخ تنظیم قرارداد با تاریخ اجرا تفاوت دارد. لذا در این موارد تاریخ اجرا مبنا خواهد بود. یا اینکه ممکن است تاریخ اجرا در قرارداد ذکر نشده باشد اما قرارداد دارای تاریخ امضاء باشد. که در این صورت ممکن است مبنای توجه در محاکم قضایی همان تاریخ انعقاد قرارداد باشد. وکیل تنظیم قرارداد می تواند در این مورد توصیه های لازم را به طرفین قرارداد بنماید.

مبلغ قرارداد

مبلغ یا قیمت قرارداد همان ارزش پرداخت شده در قبال دریافت خدمت و کالا است. در قراردادهای خرید و فروش ملک، رایج است که از اصطلاح ثمن استفاده شود. ثمن در واقع یک لفظ عربی است و مراد از آن همان ارزش یا قیمت کالا و محصول و یا مال فروخته شده است.

در قراردادها در هنگام تنظیم نحوه پرداخت مبلغ قرارداد، بهتر است در بندهای جداگانه و به تفصیل نحوه پرداخت ها آورده شوند. در هر بند هم باید مشخص شود نحوه پرداخت چگونه است. آیا به صورت نقدی است یا به صورت چک و یا واریز به حساب شبا و …

بنابراین هر چقدر این موارد با جزییات بیشتر نگارش شوند بعدها دردسرهای کمتری دامان طرفین قرارداد را می گیرد.

محل تنظیم قرارداد و محل انجام تعهد

محل تنظیم قرارداد در تعیین دادگاه رسیدگی کننده به دعوا از اهمیت خاص برخوردار است. لذا بهتر است محل تنظیم از همان ابتدا در قرارداد ذکر شود. علاوه بر این، در قراردادهایی که  کالا یا محصول در محل خاص ارائه و تحویل می گردد، لازم است محل انجام کار و محل انجام تعهد دقیقاً مورد اشاره قرار گیرند. این دو محل می توانند یک نقطه و یا در دو مکان یا دو شهر متفاوت باشند. اما لازم نیست شما نگران باشید، وکیل تنظیم قرارداد بطور حتم به آنها توجه خواهد نمود.

شروط در قرارداد

وکیل تنظیم قرارداد می داند یکی از پیچیدگی های هر قرارداد شروط مندرج در آن است. با توجه به آثار حقوقی متعدد مربوط به شروط قراردادها، لازم است این موضوع مد نظر قرار گیرد. اصولاً طرفین قرارداد با توافق یکدیگر می توانند هر شرطی را در قرارداد لحاظ کنند. مشروط  بر آنکه با قانون منافاتی نداشته باشد. بحث شروط در قرارداد آنقدر مهم است که در برخی قراردادها عامل ایجاد اختلاف و طرح شکایت می شود.

برای آنکه بطور اجمال با نکات مهم شرایط قرارداد آشنا شویم، برخی موارد به اختصار مورد اشاره قرار می گیرد.

الف) شروط باطل ضمن قرارداد

1. شرایط ابطال کننده عقد مانند شرط خلاف مقتضای عقد، مثل اینکه در قرارداد خرید ملک شرط شود خریدار نباید ملک را تحوبل بگیرد.
2. شرط مجهول مانند آنکه فروشنده محصولی را بفروشد که هنوز وجود خارجی ندارد.

ب) شروط باطلی که به سلامت قرارداد لطمه نمی زند

مانند اینکه مغازه ای را فروخته و شرط فروش، آن باشد که فرزند خودمان در آنجا مشغول به کار شود. یا شرطی را میان خود قرار دهیم که در آن نفع و فایده نباشد.

پ) شرطی که نامشروع باشد

مانند شرایطی که موجب بطلان قرارداد می شود و تخلف از آن ها موجب می شود برای طرف دیگر حق فسخ ایجاد شود.

حق فسخ در قرارداد

یکی از نکات مهم در قرارداد، حق فسخ است. حق فسخ یعنی در یک قرارداد که برای طرفین آن لازم الاجرا می باشد حق برهم زدن آن پیش بینی شود. این حق به یکی از طرفین این امکان را می دهد که بتواند از این حق استفاده نماید و قرارداد را فسخ نماید. به اختیار فسخ قرارداد خیار فسخ گفته می شود. در قانون مدنی به ده نوع خیار فسخ اشاره شده است که در مهمترین موارد می توان به خیار عیب، خیار ندلیس، خیار غبن، خیار شرط ، خیار مجلس و…. اشاره نمود.

وکیل تنظیم قرارداد می تواند در هنگام تنظیم قرارداد این شروط را در نظر گرفته و از آثار سوء قراردادها جلوگیری نماید.

از آن جا که حق فسخ دارای نکات حقوقی متعدد می باشد، لازم است این موضوع در مقاله دیگری بطور جداگانه مورد اشاره قرار گیرد.

فورس ماژور یا حوادث پیش بینی نشده

در قراردادها ماده ای را به عنوان فورس ماژور یا حوادث پیش بینی نشده قرار می دهند. این ماده ناظر بر مواردی است که خارج از اختیار و اراده طرفین قرارداد باشد و اجرای قرارداد را برای مدتی کوتاه یا برای همیشه متوقف سازد. بنابراین لازم است به منظور جلوگیری از سرگردانی طرفین، بحث فورس ماژور در قرارداد ذکر شود. تا در صورت بروز حوادث پیش بینی نشده، هر یک از طرفین بدانند چه وظیفه ای دارند و مسئولیت شان در برابر چنین رخدادی روشن باشد.

در قانون هیچ مصداقی برای این موضوع ذکر نشده است. لذا تشخیص مصادیق با دادگاه است. از این رو اثبات فورس ماژور بودن قرارداد کمی مشکل است. در این موارد وجود وکیل تنظیم قرارداد می تواند از قبل با درنظر گرفتن برخی پیش بینی ها و گنجانیدن برخی شرایط ، میزان آمادگی طرفین را در هنگام بروز حوادث غیر مترقبه، تا حدود زیاد افزایش دهد.