ثبت اختراع و طرح صنعتی

ثبت اختراع و طرح صنعتی و همه چیز در باره آن

ثیت اختراع و طرح صنعتی فرآیند خاصی دارد. صاحبین اختراع برای محافظت از طرح خود از هرگونه سوء استفاده یا کپی، ناچار به ثبت آن هستند. برای ثبت اختراع و طرح صنعتی، در اولین اقدام بهتر است به سایت مرکز مالکیت معنوی به نشانی iripo.ssaa.ir رجوع کنیم. برای اطلاعات بیشتر در مورد ثبت آثار غیر صنعتی می توانید به مقاله ثبت اثر هنری و اختراع   مراجعه نمایید.

طرح صنعتی چیست؟

قبل از هر اقدام در مورد ثبت اختراع و طرح صنعتی خوب است بدانیم طرح صنعتی چیست؟

بر اساس ماده 20 قانون ثبت اختراعات هرگونه تركيب خطوط يا رنگها و هرگونه شكل سه‌بعدي با خطوط‌، رنگها و يا بدون آن‌، به‌گونه‌اي كه تركيب يا شكل يك فرآورده صنعتي يا محصولي از صنايع دستي را تغيير دهد، طرح صنعتي می باشد.

طرح صنعتی چه موقع قابل ثبت است؟

ماده 21 قانون، طرح صنعتي را زماني قابل ثبت می داند که طرح مورد نظر جديد و يا اصيل باشد. طرح صنعتي زماني جديـد است كه ازطريق انتشار به طور محسـوس و يا از طريق استفاده به هر نحو ديگر قـبل از تاريخ تسـليم اظـهارنامه يا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه براي ثبت در هيچ نقطه‌اي از جهان براي عموم افشاء نشده باشد.

اظهارنامه ثبت طرح صنعتی

وقتی قرار است یک طرح صنعتی به ثبت برسد باید اطهارنامه ای از سوی فرد متقاضی تکمیل و به اداره مالکیت صنعتی تسلیم گردد. اظهارنامه ثبت طرح صنعتي باید نکات زیر رعایت گردد:

در اظهارنامه مشخصات کامل طرح درج می گردد.

نقشه‌، عكس و ساير مشخصات‌ گرافيكي‌ كالا که بخشی از طرح صنعتي محسوب می گردد باید پیوست طرح ارائه شود.

نوع فرآورده‌هايي كه طرح صنعتي براي آنها استفاده مي‌شود، ضروزی است.

در صورت سه بعدی بودن طرح صنعتي، عنداللزوم  اداره مالكيت صنعتي نمونه واقعي يا ماكتي از آن را درخواست خواهد نمود.

حقوق قانونی اختراع

ثبت اختراع و طرح صنعتی مستلزم حقوق خاصی است که بهتر است متقاضی تا حدودی با آن آشنا باشد. به عنوان مثال، در خصوص اختراع، چگونگي ذكر نام مخترع در گواهينامه اختراع و نحوه تعلق حق اختراع ثبت شده به شرح زير است‌:

 الف ـ حقوق اختراع ثبت شده منحصراً به مخترع تعلق دارد.

ب ـ اگر افرادي به صورت مشترك اختراعي كرده باشند، حقوق ناشي از اختراع مشتركاً به آنان تعلق مي‌گيرد.

ج ـ هرگاه دو يا چند نفر، مستقل از ديگري اختراع واحدي كرده باشند شخصي كه اظهارنامه اختراع خود را زودتر تسليم كرده و يا درصورت ادعاي حق تقدم هركدام بتوانند اثبات كنند كه در تاريخ مقدم اظهارنامه خود را به صورت معتبر تسليم كرده‌اند، مشروط بر اين‌كه اظهارنامه مذكور مسترد يا رد نگرديده يا مسكوت گذاشته نشده باشد، حق ثبت اختراع را خواهند داشت‌.

د ـ حقوق ناشي از اختراع ثبت شده قابل انتقال است و درصورت فوت صاحب حق به ورثه او منتقل مي‌شود.

هــ درصورتي كه اختراع ناشي از استخدام يا قرارداد باشد، حقوق مادي آن متعلق به كارفرما خواهد بود، مگر آن كه خلاف آن درقرارداد شرط شده باشد.

وـ  نام مخترع در گواهينامه اختراع قيد مي‌شود. مگر اين كه كتباً از اداره مالكيت صنعتي درخواست كند كه نامش ذكر نشود. هرگونه اظهار يا تعهد مخترع مبني بر اين كه نام شخص ديگري به عنوان مخترع قيد گردد، فاقد اثر قانوني است‌.

حقوق ناشی از گواهینامه اختراع

آنچه که در مورد ثبت اختراع و طرح صنعتی مهم آست اینکه هم اختراع و هم طرح صنعتی می باید برای برخورداری از حقوق قانونی در فرایند ثبت قانونی قرار گیرند. قانونگذار نیز به هر دو مورد یعنی هم اختراع و هم طرح صنعتی توجه ویژه داشت است. در مورد اختراع، ماده 15 قانون، حقوق ناشي از گواهينامه اختراع را به ترتيب زير می داند‌:

ج ـ حقوق ناشي از گواهينامه اختراع شامل موارد زير نمي‌شود:

1   ـ بهره‌برداري از كالاهايي كه توسط مالك اختراع يا با توافق او در بازار ايران عرضه‌مي‌شود.

2ـ استفاده از وسايل موضوع اختراع در هواپيماها، وسائط نقليه زميني يا كشتي‌هاي ساير كشورها كه به طور موقت يا تصادفاً وارد حريم هوايي‌، مرزهاي زميني يا آبهاي كشور مي‌شود.

3ـ بهره‌برداريهايي كه فقط با اهداف آزمايشي درباره اختراع ثبت شده انجام مي‌شود.

4ـ بهره‌برداري توسط هر شخصي كه با حُسن نيت قبل از تقاضاي ثبت اختراع يا درمواقعي كه حق تقدم تقاضا شده است‌، قبل از تاريخ تقاضاي حق تقدم همان اختراع‌، از اختراع استفاده مي‌كرده يا اقدامات جدي و مؤثري جهت آماده شدن براي استفاده از آن در ايران به عمل مي‌آورده است‌.)

نحوه بررسي‌، ثبت و انتشار آگهي طرح صنعتي

الف ـ تاريخ اظهارنامه همان تاريخ تسليم آن به اداره مالكيت صنعتي است‌، مشروط بر اين كه در زمان تسليم‌، اظهارنامه حاوي كليه اطلاعاتي باشد كه شناسايي متقاضي و همچنين نمايش گرافيكي كالاي متضمن طرح صنعتي را ميسر سازد.

ب ـ اداره مالكيت صنعتي پس از وصول اظهارنامه‌، آن را ازنظر مطابقت با مفاد ماده (22) و نيز اين‌كه طرح صنعتي مذكور، وفق مقررات مندرج در ماده (20) و بند (و) ماده (4) و مقررات مربوط مي‌باشد، بررسي مي‌كند.

ج ـ درصورتي كه اداره مالكيت صنعتي تشخيص دهد شرايط موضوع بند (ب‌) اين ماده رعايت شده است طرح صنعتي را ثبت و آگهي مربوط را منتشر و گواهي ثبت آن را به نام متقاضي صادر مي‌نمايد در غير اين‌صورت اظهارنامه را مردود اعلام مي‌كند.

د ـ هرگاه درخواستي طبق ماده (25) ارائه شده باشد، پس از ثبت طرح صنعتي‌، نمونه طرح و مفاد اظهارنامه منتشر نمي‌شود. در اين صورت اداره مالكيت صنعتي‌، يك آگهي حاوي تأخير انتشار طرح صنعتي مذكور و اطلاعات مربوط به هويت مالك طرح ثبت شده و تاريخ تسليم اظهارنامه و مدت تأخير مورد درخواست و ساير امور ضروري را منتشر مي‌كند. پس از انقضاء مدت تأخير درخواست شده‌، اداره مالكيت صنعتي آگهي طرح صنعتي ثبت‌شده را منتشر خواهد كرد. رسيدگي به دعوي راجع به يك طرح صنعتي ثبت شده درمدت تأخير انتشار آگهي مشروط به آن است كه اطلاعات مندرج در دفاتر ثبت و اطلاعات مربوط به پرونده اظهارنامه به شخصي كه عليه او دعوي اقامه مي‌شود به طور كتبي ابلاغ شده باشد.

حقوق ناشی از ثبت طرح صنعتی

به استناد ماده 28 قانون حقوق ناشي از ثبت طرح صنعتي‌، مدت اعتبار و تمديد آن به شرح زير است‌:

الف ـ بهره‌برداري از هر طرح صنعتي كه در ايران ثبت شده باشد، توسط اشخاص‌، مشروط به موافقت مالك آن است‌.

ب ـ بهره‌برداري از يك طرح صنعتي ثبت شده عبارت است از: ساخت‌، فروش و وارد كردن اقلام حاوي آن طرح صنعتي‌.

ج ـ مالك طرح صنعتي ثبت شده‌، مي‌تواند عليه شخصي كه بدون موافقت او افعال مذكور در بند (ب‌) اين ماده را انجام دهد يا مرتكب عملي شود كه عادتاً موجبات تجاوز آينده را فراهم آورد، در دادگاه اقامه دعوي نمايد.

د ـ مدت اعتبار طرح صنعتي پنج سال از تاريخ تسليم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود. اين مدت را مي‌توان براي دو دوره پنجساله متوالي ديگر پس از پرداخت هزينه مربوط تمديد نمود. پس از انقضاء هر دوره كه از پايان دوره شروع مي‌شود، يك مهلت شش ماهه براي پرداخت هزينه تمديد گرديده و همچنين جريمه تأخير در نظر گرفته خواهد شد.

وکیل مالکیت فکری

در مورد ثبت اختراع و طرح صنعتی چنانچه فرصت و وقت کافی برای انجام این کار را ندارید بهتر است با وکیل مالکیت فکری در ارتباط باشید تا در اولین فرصت کارهای شما توسط کارشناس مورد پیگیری قرار گیرد.