تکلیف کارفرما برای اشتغال اتباع خارجی– یکی از مشکلات کارفرمایان اشتغال اتباع خارجی است که ممکن است با محدودیت ها و قوانین خاص مواجه باشد. مهاجرت نیروی کار اعم از کارگر ساده ، ماهر و متخصص بین کشورها منتهی به وضع و تصویب مقررات خاص شده است. این قوانین در زمینه چگونگی به کارگیری و اشتغال اتباع خارجی در کشورها می باشد. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست .
مواد 120 تا 129 قانون کار به شرایط اشتغال اتباع خارجی در ایران اختصاص یافته اند. مطابق ماده 120 قانون کار، اتباع بیگانه نمی توانند در ایران مشغول به کار باشند مگر به دو شرط زیر:
1- دارای روادید ورود با حق کار مشخص باشند.
2- مطابق قوانین و آیین نامه های مربوطه پروانه کار دریافت دارند .
تنها ارگانی که وظیفه صدور روادید با حق کار و همچنین تمدید و تجدید پروانه کار اتباع بیگانه را به عهده دارد وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی می باشد.
شرایط صدور پروانه کار برای اتباع خارجی
الف – مطابق اطلاعات موجود در وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در میان اتباع ایرانی اماده به کار افراد داوطلب واجد تحصیلات و تخصص مشابه وجود نداشته باشد.
ب- تبعه بیگانه دارای اطلاعات و تخصص کافی برای اشتغال به کار مورد نظر باشد.
ج – از تخصص تبعه بیگانه برای آموزش و جایگزینی بعدی افراد ایرانی استفاده شود .
احراز شرایط اشاره شده با هیات فنی اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی می باشد.
بر اساس مصوبه مورخ 23/6/1372 هیات محترم وزیران ، وزارت خانه ها و سازمان های دولتی و نیروهای مسلح نمی توانند اتباع خارجی را در مشاغل کلیدی و پست های حساس به کار گمارند.
مشاغلی که برای اتباع خارجی غیر مجاز است
1-مدیریت عامل شرکت هاو سازمان های دولتی و وابسته به دولت.
2- معاونت شرکت ها و سازمان های دولتی وابسته به دولت.
3- مشاغل ریاست به بالا در وزارت خانه ها، استانداری ها و ارگان های دولتی.
4- مشاورین مالی و اداری مدیریت عامل سازمان ها و شرکت های دولتی و وابسته به دولت.
تکالیف کارفرما برای اشتغال اتباع خارجی در کارگاهها
1-کارفرمایانی که از خدمت اتباع خارجی استفاده می نمایند مکلفند ابتدا مدارک لازم را از اتباع خارجی دریافت نمایند.
2- سپس مدارک مورد نظر را جهت صدور پروانه کار اتباع یاد شده ظرف مدت یک ماه از تاریخ ورود به وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی ارائه نمایند.
3- در صورت عدم ارسال مدارک، وزارت کار به استناد ماده 181 قانون کار مراتب را به مرجع قضایی اعلام می نماید.
4- در صورت تمایل به تمدید پروانه کار کارشناسان خارجی، مدارک لازم را به وزارت کار ارسال نماید. این مدارک باید همراه با گزارش عملکرد برنامه آموزشی حداقل یک ماه قبل از انقضای اعتبار پروانه کار ارسال شود.
5- ممکن است در مواردی رابطه استخدامی تبعه خارجی با کارفرما قطع گردد. در این صورت کارفرما مکلف است حداکثر ظرف مدت 15 روز مراتب را جهت ابطال و ضبط پروانه کار تبعه خارجی به وزارت کار اعلام نماید.
6- ممکن است قرارداد استخدامی اتباع خارجی دارای پروانه کار معتبر با کارفرما به هر دلیل فسخ گردد. در این صورت با تغییر کارفرما، اتباع مورد نظر مشمول تجدید پروانه کار می شوند.
7- کارفرمایان مکلفند قبل از اقدام به عقد هر گونه قرارداد استخدامی با کارشناسان خارجی از وزارت کار استعلام نمایند.
8- کارفرمایان صرفاً می توانند اتباع بیگانه را در کار مشخصی که در پروانه کارشناسان تعیین گردیده است به کار گمارند.
شرایط صدور تمدید و تجدید پروانه کار اتباع خارجی
الف – تبعه بیگانه ای که حداقل ده سال مداوم در ایران اقامت داشته باشد.
ب – تبعه بیگانه ای که دارای همسر ایرانی باشد.
ج – مهاجرین کشورهای بیگانه خصوصا کشور های اسلامی و پناهندگان سیاسی به شرط داشتن کارت معتبر مهاجرت و یا پناهندگی و پس از موافقت کتبی وزارتخانه های کشور و امور خارجه.
بیمه اتباع خارجی
اتباع بیگانه که طبق قوانین و مقررات کار شرایط اشتغال به کار را دارند مشمول قانون تامین اجتماعی مصوب تیر ماه 1354 می باشند مگر در موارد زیر:
الف – در صورتی که بین دول متبوع آنان و دولت جمهوری اسلامی ایران موافقت نامه های دو جانبه یا چند جانبه تامین اجتماعی منعقد شده باشد. در این صورت طبق موافقت نامه عمل خواهد شد.
ب – هرگاه طبق گواهی مقامات صالح دولت متبوع خود در مدت اشتغال در ایران در کشور خود یا در کشور دیگر در موارد پیش بینی شده در ماده سه این قانون کلاً یا بعضاً بیمه شده باشند. در این صورت در همان موارد از شمول این قانون معاف می باشند.
در صورت اشتغال اتباع بیگانه دارای پروانه کار و عدم موارد قانونی در حصوص بیمه نمودن این افراد کارفرما مکلف است نسبت به پرداخت حق بیمه تبعه خارجی مثل سایر بیمه شدگان در کارگاه اقدام نماید. با این تفاوت که به علت عدم شمول اتباع خارجی از قانون بیمه بیکاری، کارفرما تکلیفی در خصوص پرداخت 3% بیمه بیکاری این افراد ندارد.
نام نویسی اتباع خارجی
کارفرمایانی که اتباع خارجی را به کار می گمارند مکلفند با ارائه مدارک ذیل تقاضای نام نویسی آنان را از شعبه ذیربط نمایند:
- اصل و تصویر مجوز اشتغال به کار صادره توسط اداره کل اتباع بیگانه وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی یا اداره ذیربط آن در حوزه محل اشتغال.
- اصل و تصویر گذرنامه.
- فرم تکمیل شده پرسشنامه نام نویسی.
- لیست پرداخت حق بیمه.
تکلیف کارفرما در خصوص حوادث کار اتباع خارجی
کلیه اتباع کشورهای ملحق شده به مقاوله شماره 19 سازمان بین المللی کار که طبق قوانین و مقررات مربوط در ایران به کار اشتغال دارند در مقابل حوادث ناشی از کار تحت پوشش حمایت های زیر قرار می گیرند:
الف – خدمات درمانی تا بهبود حادثه دیده
ب – غرامت دستمزد
ت – از کار افتادگی جزئی
ث – از کار افتادگی کلی ناشی از کار
ج – غرامت نقص عضو
و – فوت در اثر حادثه ناشی از کار
اقدامات کارفرما در زمان بروز حوادث کار برای اتباع خارجی
1- ابتدا کارفرما مکلف است اقدامات اولیه را برای جلوگیری از تشدید وضع حادثه دیده به عمل آورد.
2- سپس مراتب را ظرف سه روز اداری به صورت کتبی به اطلاع سازمان تامین اجتماعی برساند.
3- ممکن است کارفرما بابت اقدامات اولیه مشمول هزینه ای شده باشد. در این مورد سازمان تامین اجتماعی هزینه های یاد شده را طبق تعرفه های جاری خود پرداخت می نماید.
توضیح 1 : در صورتی که ثابت شود وقوع حادثه ناشی از کار در اثر عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بروز بیماری ناشی از عدم رعایت مقررات بهداشتی و احتیاطی لازم از طرف کارفرما یا نمایندگان کارفرما بوده است. سازمان تامین اجتماعی هزینه های مربوط به معالجه غرامت مستمری ها و غیره را می پردازد . اما طبق ماده 66 قانون تامین اجتماعی هزینه های یاد شده را از کارفرما وصول می نماید.
4- کارفرمایی که اتباع کشورهای موضوع ماده یک این آیین نامه را به کار می گمارند مکلفند نسبت به نام نویسی کارکنان یاد شده نزد سازمان اقدام کنند. آنان باید مادامی که اتباع خارجی نزد آنان اشتغال دارند، حق بیمه آنان را همه ماه پرداخت نمایند.
توضیح : نرخ حق بیمه مشمولان این ماده (3%) حقوق و مزایای پرداخت شده به آنان است. این رقم هر ماه توسط کارفرما از حقوق و مزایای تبعه بیگانه کسر و به سازمان پرداخت می شود.
مدارک لازم برای نام نویسی شاغلین خارجی
- اصل و ترجمه رسمی گواهی بیمه اجتماعی کشوری که تبعه خارجی نزد آن بیمه شده و به تایید نمایندگانی سیاسی کشور جمهوری اسلامی ایران رسیده است
- اصل و تصویر مجوز اشت غال به کار صادره توسط اداره کل اتباع بیگانه وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی یا اداره ذیربط آن در حوزه محل اشتغال
- اصل و تصویر گذرنامه
- فرم تکمیل شده پرسشنامه نام نویسی
- لیست پرداخت حق بیمه
لذا کارفرمایان این گروه از اتباع مکلفند مادام که اتباع خارجی نزد آنها اشتغال به کار دارند صورت مزد یا حقوق آنان را جداگانه تسلیم و حق بیمه متعلقه را کسر و به شعبه ای که لیست و حق بیمه سایر کارگران خود را می پردازند ارسال و پرداخت نمایند.
نکته 1 – این که تمام موارد گفته شده علاوه بر اینکه جز تکالیف کارفرمایان ایرانی می باشد از تکالیف کارفرمایان خارجی نیز می باشد البته کارفرمایان ایرانی که در خارج کشور فعالیت می کننند از شمول این مقررات خارج هستند.
نکته 2 – اگر کارگر ایرانی از کشورهای خارجی که تابعیت مضاعف را پذیرفته اند اخذ تابعیت نماید نباید او را مشمول این ماده دانست. زیرا به هر حال تبعه ایرانی محسوب می شود. در مواردی که از ایرانی سلب تابعیت می شود نیز مانند اتباع خارجی رفتار می شود. هر چند آن شخص فاقد تابعیت باشد. مگر اینکه از نظر مقررات ایران ، سلب تابعیت نشده باشد.
وکیل دعاوی بیمه
اگر در هر مورد از دعاوی مربوط به حیط کار خود نیازمند خدمات وکالت و مشاوره با وکیل دعاوی بیمه هستید با ما تماس بگیرید. باید بدانید تکلیف کارفرما در برابر بیمه چیست. یا اینکه تکلیف کارفرما برای دستمزد کارگر کدام است. در همه این موارد وکیل بیمه می تواند شما را یاری نماید. ممکن است شکایت از کارفرما برای بیمه دیگر موضوعی باشد که کارفرما را پریشان خاطر کرده باشد. از این موارد ممکن است زیاد اتفاق اقتاده باشد. در هر حال بهتر است همواره با وکیل بیمه مشاوره لازم را داشته باشید.