قرارداد کار کتبی و شفاهی – قراردادهای کار را از یک منظر می توان به قرارداد کار کتبی و قرارداد کار شفاهی تقسیم بندی نمود. باید دانست قانون کار در ماده 7 ، هر دو این قراردادها را می پذیرد و مورد توجه قرار می دهد. بنابراین این شبهه که قرارداد کار اگر به صورت شفاهی باشد فاقد اثر حقوقی است واقعیت ندارد. کارگر حتی در صورت عدم در اختیار داشتن قرارداد نیز می تواند بدنبال حق و حقوق خود باشد.
به رسمیت شناختن قرارداد کار کتبی و شفاهی
یکی از شرایط شکلی از لحاظ نحوه تنظیم قرارداد کار که قانونگذار در قانون کار مصوب 1369 در تعریف اینگونه قراردادها مورد توجه قرار داده، معتبر شمردن قرارداد در دو حالت کتبی و شفاهی است.
مطابق ماده 7 قانون کار ، قرارداد کار می تواند کتبی یا شفاهی باشد. قرارداد کار ، قراردادی رضایی محسوب می شود نه تشریفاتی. لذا قانونگذار هر دو نوع قرارداد را به رسمیت شناخته است.
پذیرش قرارداد کار کتبی و شفاهی
برابر قانون کار، قرارداد کار کتبی لازم نیست حتماً در یک سند تنظیم شود. بنابراین اگر کارگری فاقد قرارداد کار است اما این امکان را دارد که به نامه ها یا صورتمجلس های موجود که به امضاء مسئولین رسیده رابطه قراردادی خود را در محیط کار اثبات نماید، می تواند حق و حقوق خود را دنبال کند.
ممکن است میان کارفرما و کارگر در مورد اثبات وجود رابطه کاری اختلاف ایجاد شود. در این موارد به هر روشی که بتوان وجود این رابطه را اثبات نمود مورد حمایت قانونی خواهد بود. زیرا تشریفات آیین دادرسی مدنی در اینجا وجود ندارد. اگر قرارداد به صورت کتبی باشد هیئت حل اختلاف به آن مراجعه خواهد نمود. اما اگر قرارداد وجود نداشته باشد به هر شکل که بتوان وجود رابطه کاری را اثبات نمود مورد قبول هیئت حل اختلاف خواهد بود.
تعداد نسخ قرارداد کار در صورت کتبی بودن
اگر قرارداد کار به صورت کتبی باشد، بر اساس تبصره ذیل ماده 10 قانون کار حتماً باید در چهار نسخه تنظیم شود. که یک نسخه نزد کارفرما ، یک نسخه نزد کارگر و یک نسخه نزد شورای اسلامی کار و یک نسخه نیز در اختیار اداره کار قرار خواهد گرفت. در کارگاههای با 10 نفر کارگر و کمتر که شورای اسلاکی کار وجود ندارد، قرارداد در سه نسخه تنظیم می گردد.
قرارداد کار و تحقق رابطه کاری
قرارداد کار نیز مانند تمامی عقود، جهت انعقاد نیاز به توافق طرفین و اعلام آن جهت تحقق عقد دارد. مطابق ماده 191 قانون مدنی عقد تحقق می شود با قصد انشاء به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد دارد.
در قرارداد کتبی، انعقاد قرارداد دلالت بر تحقق قرارداد کار و ایجاد اثر حقوقی دارد. اما در قراردادهای شفاهی اثر حقوقی با آغاز به کار آغاز و اثبات می شود. یعنی وقتی کارگر در جایی مشغول به کار است و حق السعی دریافت می کند همین امر واجد اثر حقوقی است.و دلالت بر رابطه کاری و قرارداد شفاهی می نماید.
قرارداد کار لازم است یا جایز
احتمالا شما هم در مورد عقد لازم و عقد جایز نکاتی را می دانید. باید دانست که عقودی که طرفین نمی توانند هر وقت خواستند آن را به میل خود فسخ نمایند عقد لازم شمرده می شود. قرارداد کار نیز نوعی عقد لازم است زیرا هیچیک از طرفین نمی توانند بدون رضایت طرف دیگر آن را فسخ نماید.
قرارداد کار رضایی است یا تشریفاتی
قرارداد رضایی قراردادی است که بدون وجود تشریفات قانونی خاص و صرفاً با رضایت میان دو طرف منعقد می شود. قرارداد کار نیز از نوع قراردادهای رضایی است. زیرا به محض اینکه توافق اولیه میان کارفرما و کارگر ایجاد می شود قابلیت انعقاد و اجرا پیدا می کند. با وجود آنکه گفته می شود بهتر است قرارداد کار کتبی باشد و در عین حال یک سری قواعد خاص در آن مدنظر طرفین قرار گیرد و مغایر با قوانین کار نباشد، اما اجرای آن فاقد هر گونه تشریفات خاص است.
مستمر و فوری بودن قرارداد کار
قراردادها به صورت فوری و یا مستمر به اعتبار اجرای تعهدات تقسیم بندی می شوند. قرارداد بیع یک قرارداد فوری است. یعنی به محض انعقاد قرارداد مالکیت مبیع بلافاصله از یک نفر به دیگری منتقل می شود. اما در قرارداد کار تعهدات طرفین به مرور و با انجام کار در طول زمان ایجاد و برقرار می شود.
دوره آزمایشی قرارداد کار
بعد از آنکه میان کارفرما و کارگر بر سر نوع و نحوه انجام کار توافق حاصل شد، طرفین می توانند بر اساس قانون کار دوره ای را به عنوان دوره آزمایشی تعیین نمایند تا اگر در پایان مدت، نسبت به تدوام کار رضایت نداشتند امکان فسخ قرارداد و پایان آن و خودداری از ادامه کار وجود داشته باشد. این دوره برای کارگران ساده و نیمه ماهر یک ماه و برای کارگران ماهر سه ماه می باشد.
اگر در دوره آزمایشی، کارگر اقدام به قطع کار کند فقط تا زمان انجام کار حقوق خود را دریافت خواهد نمود. اما اگر کارفرما کار را قطع نماید باید تمام حقوق دوره آزمایشی را پرداخت نماید.
اگر شما به هر علت در مورد قرارداد کار و یا هر نوع قرارداد دیگر نیازمند انعقاد قرارداد تخصصی می باشید می توانید با ما تماس بگیرید. وکیل امور قرارداد می تواند راهنمای خوبی برای تنظیم قراردادهای شما باشد.
مطالب مفید دیگر برای مطالعه:
انحلال قراردادی و قهری قرارداد